Podstawy gramatyki: Osoby, liczba pojedyncza i mnoga.

Dotychczas podzieliłem się z Wami podstawowymi, wstępnymi infromacjami o moim języku; dzisiaj chciałbym pójść dalej i rozpocząć cykl wpisów dotykających zagadnień gramatycznych. (Czeka nas seria wpisów poświęconych gramatyce, dopóki nie znajdę mapy) W dzisiejszym poruszę kwestię osób gramatycznych, zarówno w liczbie pojedynczej jak i mnogiej. Omówię też liczbę mnogą rzeczowników, ponieważ jest ona prosta i łatwa do zapamiętania.

Osoby gramatyczne w moim języku dla przeciętnego użytkownika języków z grupy indoeuropejskiej nie powinny stanowić żadnego problemu. Z tego, co sam zdążyłem zauważyć, podobny podział na osoby występuje też w językach innych grup, ale wiem też, że często odległe od nas kulturowo cywilizacje zupełnie inaczej roruzmieją to, co dla nas oczywiste i może tam dochodzić do ciekawych zjawisk językowych.

Wracając do tematu: osoby gramatyczne pokrywają się z tymi, kóre znamy ze szkolnych lekcji języków europejskich. 

W liczbie pojedynczej będą to: 

- osoba pierwsza, czyli mówiący o sobie; ja

- osoba druga, czyli partner rozmówcy (interlokutor); ty

- osoba trzecia, czyli niebędąca ani rozmówcą, ani jego interlokutorem; on, ona lub ono (także: to, jako przedmiot będący tematem romowy)

W liczbie mnogiej odpowiednio:

- osoba pierwsza, czyli grupa, z którą identyfikuje się mówiący: my

- osoba druga, czyli interlokutorzy, lub grupa, z którą identyfikuje się interlokutor: wy

- osoba trzecia, czyli grupa niebędąca ani grupą mówiącego, ani interlokutora: oni lub one (także: te, jako grupa przedmiotów będących tematem rozmowy).

W moim języku formy te mają następującą postać (będę je przypisywał numerkom, dla przejrzystości, w razie potrzeby umieszczę komentarz):

Liczba pojedyncza:

1. ji

2. tuo

3a. ir (tylko ludzie r.m., mężczyźni, chłopcy itp)

3b. éil (tylko ludzie r.ż., kobiety, dziewczyny itp)

3c. éilir (dzieci oraz zwierzęta i przedmioty, idee itp)

Liczba mnoga:

1. jigo

2. tuogo

3a. irgo (analogicznie do zasad l.poj.)

3b. éilgo (analogicznie do zasad l.poj.)

3c. éilirgo (analogicznie do zasad l.poj.)

Widać wyraźnie, że tworzenie liczby mnogiej osób gramatycznych (nie mylić z liczbą mnogą rzeczowników!) odbywa się poprzez dodanie przyrostka -go do formy liczby pojedynczej.

Liczbę mnogą samych rzeczowników tworzy się w sposób bardzo prosty, mało odkrywczy i bardzo "ej-chłopie-poszedłeś-na-łatwiznę". Do rzeczownika wystarczy dodać -s, jak w wielu językach germańskich, w dodatku z tylko jednym zastrzeżeniem, że jeśli rzeczownik pierwotnie zakończony jest na -s, to należy do niego dodać koncówkę zmodyfikowaną -os.

Przykłady:

méi (kwiat) - méis (kwiaty)

quicée (dom) - quicés (domy)

urbs (miasto) - urbsos (miasta)